Nowość aranżacji wnętrz.

Terrarystyka wciąż kojarzona jest jedynie z zajęciem hobbystów i pasjonatów. Świadomość rynku o potencjale dekoracyjnym terrariów kubaturowych jest nadal niska, a w konsekwencji nie mają one ugruntowanego miejsca w przestrzeni marketingowej i handlowej. Co prawda istnieją dobrze zorganizowane cykliczne giełdy tematyczne, ale przeważają na nich kupcy drobnych zwierząt egzotycznych i małych gotowych zestawów terrarystycznych. Hurtowni jest niewiele, a specjalistycznych stacjonarnych punktów na mapie Polski jak na lekarstwo. Do tego krajowa oferta roślin egzotycznych zakorzeniona jest głęboko w szarej strefie. Z pewnymi wyjątkami, branża jest raczej niskobudżetowa i brakuje środków na finansowanie galerii i ekspozycji wzorcowych projektów dla szerszego grona Klientów.

Mimo trudności marketingowych, terrarystyka wielkoformatowa kontynuuje swoją niespieszną ewolucję, stając się w ostatnich latach lepiej zdefiniowana i rozpoznawalna. Jako wyrób podlegający personalizowanemu projektowaniu, gabarytowe terrarium tropikalne na stałe wpisało się do katalogu nowoczesnych i efektownych dekoracji wnętrz. Obecne możliwości projektowe, wykonawcze i montażowe oferują budowę egzotycznych habitatów o niemal dowolnych rozmiarach i formatach. Zdrowy i tętniący życiem ekosystem, zaopatrzony przemysłowymi technologiami, opakowany w elegancką formę przeszklonej transparentnej gabloty wzbudzi zachwyt i zadowolenie najbardziej wymagających Klientów. Terrarium tropikalne to już nie tylko dom dla jaszczurki, ale to przede wszystkim autonomiczna i samowystarczalna biosfera egzotycznego ogrodu o regulowanych warunkach atmosferycznych. Szklane terrarium może ozdobić oś Państwa domu, biura lub innego obiektu użyteczności publicznej.

Czym jest terrarium tropikalne ?

Słowo tropik pochodzi od greckiego słowa tropḗ (τροπή) oznaczającego zmianę kierunku lub zwrot. Stąd zamiennikiem jest słowo zwrotnik. Odnosi się do przesilenia (solstycjum) słońca i jego pozornej zmiany ruchu na niebie, kiedy oś obrotu Ziemi wykazuje maksymalne wychylenie. W przesileniu letnim dnia 21 czerwca koło podbiegunowe północne jest najbliżej Słońca (dzień polarny), a koło podbiegunowe południowe najdalej (noc polarna). W przesileniu zimowym dnia 21 grudnia jest na odwrót. Z kolei, w tych właśnie dwóch dniach (raz do roku) zenit Słońca sięga najdalej na północ i południe od równika, wyznaczając dwa równoleżniki o nazwach odpowiednio Zwrotnik Raka (Tropic of Cancer) oraz Zwrotnik Koziorożca (Tropic of Capricorn). Ten szeroki pas obszaru pomiędzy zwrotnikami nazywamy strefą międzyzwrotnikową¹.

Strefę międzyzwrotnikową cechuje unikalny klimat w skali globu. Z uwagi na największe i najdłuższe nasłonecznienie przez cały rok, występują tam dodatnie salda cieplne oraz niskie gradienty temperatur. Czynniki te nie sprzyjają tworzeniu się frontów atmosferycznych, a cyrkulacja powietrza opiera się na stałej zależności wiatrów zwanych pasatami i antypasatami. Im bliżej równika tym częstsze i bardziej regularne są opady atmosferyczne utrzymujące wilgotność powietrza na wybitnie wysokich poziomach. Dlatego mówiąc o warunkach tropikalnych (synonim warunków zwrotnikowych) mamy na myśli charakteryzujące się wysoką temperaturą (w granicach od 26 do 30 deg C) oraz wilgotnością względną (powyżej 80%).

Dla nas w Polsce (i innych krajach europejskich), tj. mieszkańców klimatu umiarkowanego, hodowla zwierząt i uprawa roślin pochodzenia międzyzwrotnikowego są bardzo atrakcyjne. Wynika to z faktu, że gatunki tropikalne nie występują w naszych warunkach naturalnych. Są nie tylko trudne do nabycia, ale przede wszystkim trudne w utrzymaniu oraz bardzo trudne w propagacji. Dlatego postrzegamy je jako unikalne i pożądane. Z pomocą przychodzi tytułowe terrarium tropikalne, czyli zamknięty habitat dla zwierząt lub roślin o regulowanych parametrach życiowych i własnym ekosystemie. Sterowanie temperaturą, wilgotnością powietrza i składem życiodajnej wody umożliwia nam wytworzenie wewnątrz terrarium zbliżonych do naturalnych warunków tropikalnych w sposób niemal w pełni kontrolowany. Taka wydzielona rajska oaza zwielokrotnia szanse na adaptację, wegetację i rozmnażanie pożądanych gatunków egzotycznych.

Reasumując, terrarium tropikalne to zamknięty zbiornik, z reguły w formie szklanej gabloty, w którym imituję warunki klimatyczne odpowiednie dla strefy międzyzwrotnikowej. Takiej biosferze zapewniam niewyczerpywalne źródło światła, wody i świeżego powietrza. Zadaniem wyposażenia i systemów podtrzymania życia w terrarium jest trwałe utrzymywanie wysokiej wilgotności powietrza i to niezależnie od zewnętrznych czynników lokalowych. Dla zapewnienia żywotności i prawidłowej kondycji wybranych gatunków egzotycznych, histerezę sterowanych parametrów utrzymuję na niskich wartościach. Terrarium aranżuję materiałami naturalnymi, głównie korzeniami, konarami i gałęziami, aby przypominały fragmenty lasów deszczowych i endemiczne siedliska występowania flory i fauny. Doskonałym wariantem do projektów komercyjnych jest terrarium autonomiczne, wymagające jedynie minimalnej obsługi manualnej i pielęgnacyjnej.

Rodzaje terrariów

Dość elastyczna definicja terrarium nie wyznacza ani nie ogranicza jego wielkości czy użytych do budowy materiałów. Równie dobrze może być to duży słój, skrzynia ze sklejki lub plastikowe pudełko na buty. Natomiast do projektowania i aranżacji wnętrz mieszkalnych, biurowych i użytkowych proponuję kubaturowe i przeszklone terraria wielkoformatowe. Oprócz podstawowego podziału na zbiornik zamknięty i otwarty, terrarium tropikalne dzielę w zależności od udziału części wodnej odwzorowując odmienne siedliska dedykowane gatunkom zwierząt i roślin z ich naturalnego pochodzenia. Odmienną charakterystyką wyróżniają się wiwarium, paludarium, riparium oraz orchidarium.

• Tropikalne wiwarium roślinne to zamknięte terrarium o umiarkowanej wilgotności i strukturze naziemnej w całej swojej kubaturze i przekroju. Odpowiada warunkom głębokiego lasu lub jego fragmentów jak zbocze lub jar. Ciekawą formą jest odtworzenie wiekowego powalonego drzewa wraz z jego bezpośrednim otoczeniem. Konar z porastającą florą nadaje aranżacji tajemniczy klimat rezerwatu nieskalanego ludzką obecnością. Wiwarium cechuje flora typowo lądowa zarówno rosnąca w gruncie, jak i pnące epifity.
• Paludarium to bardzo wilgotne terrarium z akwenem lub ciekiem wodnym. Wyróżniam dwa podrodzaje tego typu terrarium. W pierwszym aranżuję wyraźną linię brzegową oraz zbiornik wody stojącej (dlatego zamiennie nazywane jest akwaterrarium). Taka aranżacja jest typowa dla flory z granicy lądu i wody, w przeważającej mierze roślin błotnych występujących w obu formach, tj.  emersyjnej i submersyjnej. Drugi rodzaj paludarium imituje leśny jar lub osuwisko skalne z rwącym wodospadem lub laminarnym strumieniem. W tym wariancie jest większa swoboda doboru roślin, a budowę aranżacji wzbogacam o naturalne kamienie.
• Kolejnym jest riparium i to wariant wymienionego powyżej paludarium. Oba różnią się od siebie proporcją części lądowej i wodnej. O ile w paludarium główną częścią jest ląd, a akwen (lub ciek wodny) jest jedynie uzupełnieniem aranżacji (część wodna zwykle stanowi mniej niż 1/3 całości), to w przypadku riparium jest odwrotnie. To część wodna jest głównym celem ekspozycji (nie mniej niż 2/3 wysokości zbiornika). Wyraz ripa z łacińskiego oznacza rzeka, czyli riparium to terrarium odzwierciedlające głęboki nurt wody z linią brzegową jako kontrast. Do riparium doskonale pasują helofity, czyli rośliny o zanurzonych w wodzie systemach korzennych oraz łodygach i liściach wyrastających ponad powierzchnię.
• Orchidarium, jak sama nazwa wskazuje, jest terrarium przystosowanym dla storczyków. Od klasycznego wiwarium różni się tym, że przedstawia wysoki drzewostan, czyli konary i gałęzie wśród których żyją epifityczne odmiany orchidei. W takim habitacie wykonuję ściankę o monolitycznym przekroju dla drobnolistnej flory z ograniczoną ilością roślin w podłożu. Z praktycznego punktu widzenia orchidarium w przeważającej kubaturze powinno zostać zabudowane naturalnym drewnem. Storczyki, a zwłaszcza miniaturowe odmiany tropikalne, są dość wybredne, dlatego bez solidnego zaplecza i wyposażenia ten typ terrarium nie jest łatwy w prowadzeniu i utrzymaniu.
• Na koniec odważę się wspomnieć o dyskusyjnej przynależności akwarium słodkowodnego. Źródła teoretyczne wykluczają akwarium z grupy terrariów. Jednak zmieniające się na korzyść trendy w akwarystyce roślinnej pozwalają na więcej swobody w definiowaniu zakresów. Przede wszystkim mam na myśli akwarium naturalne w stylu Mizube, którego aranżacja korzenna wystaje ponad lustro wody. Takie akwarium przypomina z definicji riparium. Drugim argumentem jest regularne wykorzystywanie w akwarystyce flory występującej w obu formach emersyjnej i submersyjnej, a także powiązanym z tym DSM (dry start method). To uruchomienie akwarium bez wody na okres adaptacji i wstępnego ukorzeniania roślin. Taki początkowy tryb to nic innego jak forma terrarium tropikalnego.

Czy rodzaj terrarium ma znaczenie na etapie koncepcji aranżacji wnętrza ? Wbrew pozorom tak, a dokładniej linia ewentualnego akwenu decydująca o podziale frontów szklanego terrarium. Niby niuans, ale jeśli projekt architektoniczny lokalu narzuca sztywne ramy, linie, kreski i kolory to dodanie zbiornika wodnego do terrarium na późniejszym etapie wykonawczym może kompletnie zaburzyć harmonię i wizję autora. Dlatego typ ekosystemu powinien zostać wybrany przez docelowego Użytkownika, a gabaryty gabloty z podziałem frontów udostępnione przez Wykonawcę terrarium już na wczesnym etapie koncepcji lokalu i projektu wnętrza.

Aranżacja wewnętrzna hardscape

Aranżacja wewnętrzna terrarium tropikalnego (nazywana inaczej hardscape lub terrascape) jest harmoniczną kompozycją imitującą krajobraz lądowy, lądowo-wodny lub fragment naturalnego występowania roślin i rewiru żerowania zwierząt. Do budowy hardscape używam surowców pochodzenia naturalnego jak korzenie, konary, gałęzie, patyki, fragmenty kory oraz suchych lian, a także kamienie, żwir i piach. Aranżacja terrarium zwykle jest przestrzenna, wieloelementowa i wymaga trwałego, a przede wszystkim bezpiecznego umocowania wewnątrz szklanego zbiornika. Planowanie i proces tworzenia aranżacji wewnętrznej habitatu stanowi nieodłączny i najbardziej ciekawy etap założenia terrarium. Z uwagi na rozmaitość materiałów, ich rozmiarów i kształtów praktycznie każdy hardscape jest inny.

Głównym zadaniem aranżacji wewnętrznej w terrarium tropikalnym jest wizualne odtworzenie biotopu, czyli nieożywionego środowiska zwrotnikowego w skali makro. Korzenne i kamienne komponenty aranżacji stanowią doskonały kontrast wśród bujnej masy roślinnej, dzięki czemu ludzkie oko nie nudzi się monochromatyczną zielenią flory. Są też funkcjonalne zalety hardscape’u terrarium, jak zwiększenie powierzchni do wzrostu dla roślin oraz siedliska dla egzotycznych zwierząt. Korzenie i konary są naturalnym habitatem występowania i rozwoju epifitów, których odmian i gatunków w terrarium zamkniętym może być wiele. Dodatkowo, naturalne korzenie są znakomitym zasobnikiem i długotrwałym buforem wilgoci ułatwiając regulację wilgotności powietrza w terrarium. Warto też dodać, że przestrzenna aranżacja zwiększa miejsce i szanse na generację najdrobniejszym odmianom roślin.

Do aranżacji w terrarium tropikalnym można podejść na dwa sposoby. Pierwszą metodą jest położenie szczególnego nacisku na formę hardscape’u pełną detali i akcentów. Taka, jeszcze przed obsadzeniem roślinami wzbudzi zachwyt suchą kompozycją. Trudnością są ograniczone miejsca nasadzenia oraz konieczność zadbania o dobór odpowiednich roślin, które nie przerosną i nie zasłonią samej aranżacji. A jak to udowadniam w artykule o domowym terrarium dla gekona² (link w odnośnikach) na etapie dojrzewania ekosystemu wiele odmian roślin nie zechce się przystosować do wybranego miejsca. Drugim podejściem jest zbudowanie wyraźnej, ale uniwersalnej aranżacji, która może będzie mniej ciekawa na starcie projektu, ale zapewni efekt po docelowym zarośnięciu habitatu. A sztuką jest balansować pomiędzy obiema, czyli stworzyć hardscape widowiskowy o szerokich możliwościach adaptacji różnych roślin.

Proces budowy aranżacji terrarium jest zadaniem złożonym, ale przede wszystkim brudnym. Dopasowanie korzeni i innych materiałów drewnopochodnych wymaga ich intensywnej obróbki. Układanie fragmentów hardscape jest jak zabawa puzzlami i może trwać dni, a nawet tygodnie. Dlatego do komercyjnych terrariów tropikalnych zwykle przygotowuję aranżacje jeszcze przed dostawą do Klienta. Do tego najlepszym miejscem jest własny warsztat. Po ustaleniu z Inwestorem gabarytu terrarium buduję w pracowni jego szablon, tj. obudowę z płyt OSB o tych samych zewnętrznych wymiarach. Dzięki temu, elementy aranżacji mogę obrabiać, przycinać, strugać i szlifować w warunkach roboczych. Podszykowany hardscape poddaję ocenie i opinii Zamawiającego. Jeśli potrzeba to przygotowuję kilka wersji do wyboru. Po akceptacji aranżacji, składowe przenoszę i wklejam do właściwego terrarium.

Co żyje w tropikalnym terrarium ?

Terrarium jest zazwyczaj kojarzone z domem węży, jaszczurek, gekonów, kameleonów, żab czy żółwi lub skorupiaków. Może stanowić lokum dla zwierząt egzotycznych, ale nie obligatoryjnie. Terrarium tropikalne równie dobrze może być przystosowane jedynie florze. Takie, będzie cieszyć pasjonatów kwiatów, którzy odnajdą frajdę w uprawie tropikalnej w habitacie typowo roślinnym. Odpowiednia konfiguracja i wyposażenie zapewnią autonomię i niewielkie wymagania obsługi takiej żywej biosfery. Terrarium roślinne jest dla każdego, niezależnie od płci, wieku czy stopnia aktywności fizycznej. Natomiast utrzymanie gadów lub płazów wiąże się z regularnym karmieniem, sprzątaniem siedliska, a także opieką weterynaryjną. Absorbują zdecydowanie więcej atencji oraz codziennego zaangażowania niż nawet bardzo duże terrarium ozdobne.

Ale to wcale nie oznacza, że terrarium roślinne jest zupełnie pozbawione stworzeń. Zdrowe terrarium bioaktywne zamieszkują skoczogonki, stonogi, zatoczki, a także dżdżownice kalifornijskie. Większość jest niewielkich rozmiarów, mieszka w podłożu i prowadzi nocny tryb życia. Jestem świadomy, że niejeden Klient zwłaszcza płci żeńskiej wzdrygnie się na myśl o robakach. Jednak te niewielkie kreatury wspólnie z bakteriami glebowymi są bardzo pożyteczne. Żywią się rozkładającą materią organiczną, zjadają zarodniki oraz strzępki grzybów i pleśni, a także kanalizują strukturę podłoża poprawiając żyzność i natlenienie podłoża w terrarium. Obawy o możliwą ucieczkę są pośrednio uzasadnione. Oczywiście może się zdarzyć, że osobnik lub dwa znajdą drogę na zewnątrz, ale w warunkach higienicznego domu nie mają szansy na przeżycie, ani rozmnażanie.

Wytyczne projektowe

Wytyczne projektowe to zespół wielobranżowych wskazówek i zaleceń definiujących proces tworzenia. Założenia takie zwykle są dwubiegunowe. Z jednej strony stanowią listę potrzeb Inwestora, a z drugiej są zbiorem możliwości i ograniczeń od potencjalnego Wykonawcy. Zadaniem Projektanta jest zebranie, wyważenie i skorelowanie obu grup dyrektyw, aby docelowo wypracowane rozwiązanie umożliwiło skuteczną realizację i osiągnięcie zadowolenia końcowego Odbiorcy. Jako Wykonawca terrariów tropikalnych uważam za niezbędne wydanie wytycznych projektowych już na wczesnym etapie koncepcyjnym do każdego zadania z osobna. Celem jest podkreślenie cech charakterystycznych w ramach jakich projektant lokalu może bezpiecznie modelować produktem bez ryzyka późniejszych komplikacji wykonawczych i użytkowych. Zwłaszcza, że branża terrarystyki kubaturowej jest nadal dziedziną w stadium rozwoju o niskiej świadomości szans i ryzyka.

W przypadku wielkoformatowych terrariów roślinnych praktycznie każde podlega indywidualnemu projektowaniu na wymiar. Zatem personalizowane wytyczne są krytyczne dla powodzenia i muszą zostać opracowane i przedłożone przez wybranego do zadania wykonawcę. Jeśli terrarium tropikalne ma zostać zintegrowane z aranżacją, zabudową meblową i wyposażeniem pomieszczeni to nie ma miejsca na błędy projektowe. Konstrukcję i technologię szklanego terrarium rzadko kiedy można korygować na etapie eksploatacyjnym. A skala możliwych problemów jest wprost proporcjonalna do wielkości habitatu. Daleki jestem, aby Państwa zniechęcać, ale czasem lepiej dla Klienta jest zaniechać niepewnej realizacji niż doświadczyć gorzkie rozczarowanie po zainwestowaniu furmanki pieniędzy.

Uważam, że wczesna dyskusja o możliwościach i ograniczeniach projektu znosi ryzyko i znacząco zwiększa szansę na swobodne osiągnięcie spektakularnego sukcesu terrarium tropikalnego.

Głębia optyczna terrarium

Pierwszym czynnikiem wartym przeanalizowania jest szerokość terrarium definiująca optyczną głębię habitatu. To odległość pomiędzy frontem gabloty a jej tylną ścianą. Zauważyłem, że więcej uwagi przykładacie Państwo do długości i wysokości terrarium niż jego szerokości w podstawie. I nawet rozumiem powody wynikające z ograniczeń powierzchni lokalowych, ale takie dwuwymiarowe podejście ogranicza perspektywę do roli obrazka. A to właśnie przestrzeń i kontrast umożliwiają odwzorowanie zakamarków lasu deszczowego. W ściennych terrariach tropikalnych absolutnym minimum szerokości jest 50cm, a przy wysokich gablotach rekomenduję nawet 80cm. Wtedy mogę zbudować aranżację wewnętrzną hardscape nadając całej biosferze bardziej naturalnych kształtów. Problematykę głębi optycznej szerzej opisuję w artykule o terrarium narożnym³ (link w odnośnikach).

Witalność roślinnego terrarium tropikalnego jest krytycznie zależna od źródła, jakości oraz sposobu podawania świeżego powietrza. Stopień oraz częstotliwość wymiany powietrza wpływają bezpośrednio na efektywność procesu fotosyntezy. Aby zapewnić roślinom odpowiednie warunki zarówno wegetatywne jak i generatywne, rekomenduję wymuszoną wentylację terrarium oraz jego zabudowy meblowej. W ramach możliwości technicznych (np. planowanie terrarium na etapie budowy domu) zalecam wydzielenie osobnego kanału wentylacyjnego czerpania powietrza atmosferycznego dedykowanego tylko dla habitatu. Tłoczenie świeżego powietrza do terrarium warto zautomatyzować. Aktywna wentylacja mechaniczna umożliwia regulowanie temperatury, za co większość natywnych roślin zwrotnikowych (preferujących umiarkowane temperatury) odwdzięczy się zdrowiem, kondycją i kwitnieniem. O znaczeniu i funkcji wentylacji mechanicznej znajdziecie Państwo w publikacji o paludarium z wodospadem⁴ (link w odnośnikach).

Autonomiczna produkcja wody oraz zmiękczacz

Do dużego terrarium zalecam doprowadzenie źródła zimnej wody oraz odpływ kanalizacji. Dzięki temu mogę zapewnić automatyczną produkcję wody do nawadniania i uzyskać pełną autonomię projektowanego habitatu. Jest to bardzo istotne w bioaktywnych terrariach o dużym zagęszczeniu roślinnym i wynikowym znaczącym zużyciu wody. Przygotowanie wody do zraszania wiąże się z jego filtracją osmotyczną, ponowną mineralizacją (do pożądanego poziomu) oraz zasileniem nawozami. Na etapie długotrwałego dojrzewania terrarium do wody dodaję również bakterie i enzymy. Cykliczne uzdatnienie wody do terrarium tropikalnego wymaga czasu, miejsca i regularnego powtarzania. Wykonanie automatycznego systemu produkcji wody do terrarium upraszcza i ułatwia jego dalszą obsługę i pielęgnację. Przykład autonomicznego terrarium roślinnego⁵ (link w odnośnikach).

Niektórzy z Państwa postawią pytanie – po co filtrować wodę, skoro jest domowy zmiękczacz ? Stacje uzdatniania są stosunkowo nowym produktem w naszych domach i dopiero po latach użytkowania wychodzi ich wpływ na uprawy roślin oraz hodowlę zwierząt. O ile nie wnoszę zastrzeżeń do prawidłowo funkcjonujących zmiękczaczy, to poważne konsekwencje mają przypadki ich awarii lub nieprawidłowej eksploatacji (brak konserwacji, brak kalibracji głowicy, zanieczyszczenia mechaniczne, awaria elektroniki, kiepska jakość soli regeneracyjnych). Niewłaściwie użytkowany zmiękczacz może przepuszczać sód, a jego zbyt wysokie stężenie z nawadnianiem jest zabójcze dla systemu korzennego roślin. Jednorazowa awaria stacji uzdatniania może niepostrzeżenie i nieodwracalnie unicestwić zdrowe terrarium tropikalne.

Aby zminimalizować ryzyko, rekomenduję doprowadzenie osobnego zasilania wody zimnej do terrarium z pominięciem zmiękczacza wody. Montaż osobnego filtra osmotycznego dedykowanego tylko dla terrarium jest niedrogie, a umożliwia równie skuteczną redukcję twardości i samodzielne uzdatnienie wody do oczekiwanych parametrów.

Hartowanie szkła do budowy terrarium

Ostatnią wytyczną projektową, jaką chciałbym omówić w niniejszym artykule, to rekomendacja hartowania szkła do budowy terrarium. Hartowanie to proces polegający na podgrzaniu materiału do bardzo wysokiej temperatury, a następnie gwałtownym jego schłodzeniu. W efekcie obróbki cieplnej wzrasta kilkukrotnie wytrzymałość mechaniczna. Co prawda kosztem jest kruchość hartowanego materiału, ale w przypadku szkła do klejenia terrarium to także zaleta. W przypadku stłuczenia, szyba terrarium rozpadnie się na mnóstwo drobnych, ale nieostrych odłamków. Takie okruchy nie stanowią zagrożenia dla zdrowia Użytkownika. Natomiast zwykłe szkło (nie zahartowane) pęka w sposób niekontrolowany i rozpada się na duże kawałki o bardzo ostrych krawędziach, które mogą spowodować trwałe uszkodzenia ciała, a nawet kalectwo.

Niestety do dzisiaj wielu wykonawców terrariów kompletnie lekceważy ryzyko i wydaje Klientom kubaturowe gabloty sklejone z cienkich formatek szkła niehartowanego. Nie mnie oceniać czy to brak świadomości, zdrowego rozsądku, czy wyobraźni. Kto zakłada terrarium na własne potrzeby może podjąć ryzyko. Jednak wyceniając i przyjmując do realizacji komercyjny projekt terrarium tropikalnego, nie wyobrażam sobie żonglowania odpowiedzialnością za zdrowie Klienta.

Wady i zalety terrarium

W dobie rozwoju i chęci promowania rynku terrarystyki roślinnej niełatwo przez gardło przechodzi punktowanie wad terrarium. Jednak potrzebuję być sprawiedliwy wymieniając także ograniczenia i zagrożenia projektowe terrarium tropikalnego.

• Wielkoformatowe terrarium ścienne wymaga znacznej szerokości w podstawie celem uzyskania głębi i perspektywy. Cienkie jak przysłowiowy plaster miodu nie nadaje się do aranżacji eleganckich i nowoczesnych lokali. Jeśli terrarium ma stanowić główną atrakcję, wtedy projektowanie przestrzeni domu lub mieszkania należy rozpocząć właśnie od zbiornika biosfery i do niego dopasowywać otoczenie oraz infrastrukturę.
• Terrarium tropikalne jest habitatem ekosystemu wymagającego stałego i niewyczerpywalnego źródła wody i energii elektrycznej. W przypadku terrarium półautomatycznego należy stale pilnować zasobnika wody. Problem rozwiązuje tryb autonomiczny, ale jest droższy i wymaga doprowadzenia zasilania i odpływu kanalizacji.
• Z uwagi na własne oświetlenie i transparentne przeszklenie, terrarium stanowi dość jaskrawy obiekt. Dlatego należy ostrożnie dobierać jego lokalizację względem strefy wypoczynkowej lub miejsca pracy. Negatywny efekt rażenia oczu można zmniejszyć stosując blendy, jednak nigdy wyeliminować.
• Życiodajne terrarium roślinne będzie celem wędrówek ogrodowych owadów. Należy mieć na uwadze, że oświetlone do późnych godzin wieczornych będzie przyciągać wszelkiej maści owady latające.
• Warto również wspomnieć o bezpośredniej korelacji pomiędzy warunkami panującymi w lokalu, warunkami klimatycznymi, porami roku a witalnością i kondycją ekosystemu terrarium. Owszem, wiele czynników można uregulować, jednak to żywy organizm i tak jak człowiek miewa lepsze i gorsze momenty.
• Żadne terrarium nie jest całkowicie bezobsługowe. Może być technicznie autonomiczne, ale i tak wymaga okresowej redukcji zagęszczenia roślin, usuwania martwej materii, uzupełniania i odtwarzania podłoża.

Jeśli chodzi o zalety posiadania terrarium tropikalnego to mogą być różne i o zmiennym znaczeniu w zależności od indywidualnych potrzeb Inwestora.

• Terrarium może być siedliskiem unikalnych roślin lub drobnych zwierząt egzotycznych. Może stanowić naturalnie urządzony dom oraz warsztat pracy w jednym dla pasjonatów i hobbystów. Regularne czynności pielęgnacyjne oraz opieka nad użytkownikami wpajają podstawowe umiejętności przydatne w codziennym życiu.
• Aspekty estetyczne i unikalna forma żywej dekoracji lokalu mieszkalnego, biurowego lub użytkowego nie podlegają wątpliwości. Wnętrze terrarium mogę zaaranżować na wzór lasu, krajobrazu lub fragmentu biotopu. W dość wierny sposób odtworzę krainę udokumentowaną fotografią lub rysunkiem. Terrarium w nienachalny sposób przykuwa uwagę i zachęca do zajrzenia do środka. Mało kto potrafi się oprzeć orientalnej rzeźbie korzennej aranżacji hardscape.
• Aktywne obserwowanie terrarium jest substytutem obcowania z naturą. W dobie ograniczonego czasu prywatnego oraz krótkiego tygodniowego kalendarza, terrarium tropikalne może dać namiastkę spaceru po lesie czy pracy w ogrodzie. Może pozytywnie wpływać na ukojenie nerwów, zredukowanie ciśnienie, ukojenie galopady negatywnych myśli.
• Terrarium rozjaśnia lokal i nadaje kolorytu. Zmienia charakter pomieszczenia na oazę spokoju i bezpieczny azyl. Przykładem niech będzie szklane terrarium w poradni psychologicznej⁶ (link w odnośnikach).
• Terrarium podnosi wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Mówię o poziomach bezpiecznych dla zdrowia i niezagrażających występowaniu grzybów i pleśni na ścianach. W zależności od konfiguracji wentylacji terrarium może podnieść wilgotność w pokoju o kilka procent

Podsumowanie

Wbrew mitom, prowadzenie terrarium i droga do jego sukcesu nie zawsze są proste. Owszem, obsługa może być łatwa i przyjemna, ale to wcale nie jest oczywiste. Wielkoformatowe terrarium tropikalne musi zostać zaplanowane i wykonane z głową. Oprócz czynników lokalowych, personalizowanie projektu polega na uwzględnieniu warsztatu, umiejętności i stopnia zaangażowania końcowego Użytkownika. To także uwspólnianie aspektów wizualnych i estetycznych jak uzgadnianie modelu hardscape, rodzajów i wielkości planowanych roślin. Długotrwały proces dojrzewania habitatu wiąże Zamawiającego i Wykonawcę terrarium na długie miesiące regularnych kontroli. Zatem ingerencja w mir domowy wymaga wzajemnego zaufania.

Z drugiej strony, prawidłowo prowadzone terrarium tropikalne z całą pewnością odwdzięczy się unikalną urodą na bardzo długie lata. Posiadanie takiego zwrotnikowego miniaturowego ogrodu w otwieranej na oścież eleganckiej szklanej gablocie pozwala obcować z naturą bez wychodzenia z domu. Dla pasjonatów roślin i hodowców zwierząt terrarium będzie zwieńczeniem ich pasji, swoistą wizytówką przed gośćmi i rodziną, a także miejscem zdrowego i bezpiecznego spędzania czasu.

Proszę przedstawić swoje wyobrażenia do potencjalnego projektu, a chętnie pochylę się nad zadaniem. Zapraszam do kontaktu.

Odnośniki

1. Strefa międzyzwrotnikowa ↩︎
2. Domowe terrarium dla gekona ↩︎
3. Terrarium narożne ↩︎
4. Paludarium z wodospadem ↩︎
5. Terrarium roślinne ↩︎
6. Terrarium szklane ↩︎