Terrarium na wymiar
Projektowanie tropikalnego terrarium na wymiar.
Wielkogabarytowe habitaty zamkniętych terrariów na przykład roślin tropikalnych nie są jeszcze tak powszechnie znane i stosowane w naszych wnętrzach powierzchni mieszkalnych, czy biurowych. Terrarium nadal jest kojarzone częściej z wężami, jaszczurami lub pająkami i błędnie przypisywane jedynie grupie pasjonatów, hobbystów, co ciekawe także majsterkowiczów. Główne zainteresowanie naturalnymi dekoracjami skierowane jest nadal w stronę akwariów roślinnych, zielonych ścian, paneli z mchów, czy klasycznie roślin doniczkowych. Mimo, że każda z tych form ma swoje użytkowe zalety i wady to najczęściej podejmujemy wybory w oparciu o wizualne preferencje, dostępność i stopień trudności wykonania. Mam solidne podstawy twierdzić, że szklane terrarium wykonane na wymiar zapewni najszersze spektrum możliwości aranżacyjnych, a więc unikalnych perspektyw ozdobnych lokalu i jego pomieszczeń.
Otóż dla krótkiego porównania poniżej kilka faktów. Rozważając założenie akwarium jego wybór mamy ograniczony do kształtów horyzontalnych, względnie proporcjonalnych typu kostka. Powodem jest maksymalna wysokość zbiornika limitowana ciśnieniem słupa wody, wytrzymałością posadzki i stropu, a także ograniczeniami swobodnego dostępu eksploatacyjnego. Ściany zielone, nazywane zamiennie ogrodami wertykalnymi są natury pionowej z uwagi na użytkowe kaskadowe nawadnianie. A ponieważ rośliny wraz z podłożem i zawartą w nim wilgocią znacznie ważą to ich podkonstrukcja nośna potrzebuje solidnego zakotwienia przeciwdziałając momentowi wywracającemu (overturning moment). Zatem ogrody wertykalne przeważnie są mocowane do przyległej ściany, co poniekąd ogranicza ich przestrzenne lokowanie. Panele z mchów to ciekawa dekoracja, aczkolwiek statyczna, która po kilku tygodniach może (choć nie musi) się opatrzyć.
Szeroki zakres możliwości projektowych szklanego terrarium na wymiar.
Do gry wchodzi ciekawa alternatywa jaką jest terrarium na wymiar na przykład dla roślin tropikalnych. Analizując geometrię przestrzenną i możliwości adaptacyjne w aranżacji wnętrz to szklane terrarium ma olbrzymią przewagę nad konkurentami. To między innymi rozkład i wielkość obciążeń, dzięki którym oprócz klasycznego zbiornika stycznego, opartego lub wbudowanego w ścianę, zapewniają możliwość wykonania wolnostojącego nawet wysokiego obiektu dekoracyjnego. Z poszanowaniem spójności architektury pomieszczenia rzecz jasna. A ponieważ w zamkniętym terrarium nie ma przeszkód aby wykonać osiową aranżację naturalną zapewniając jemu dwustronny charakter, jest to opcja unikalna. W takiej konfiguracji obciążenie rozkłada się równo na podstawie z znikomym momentem wywracającym. Zatem nie potrzebujemy bocznego punktu oparcia ani specjalnego zakotwienia.
Co nam to daje ? To, że możemy sobie pozwolić zaprojektować terrarium na wymiar w formie pełnościennej, semi-transparentnej dekoracji roślinnej jako samodzielna ściana, np. działowa. Możliwy do uzyskania efekt przedstawiam na wizualizacjach. Kluczową zaletą takiego zamkniętego terrarium szklanego jest odcięcie się i uniezależnienie od warunków panujących w pomieszczeniu, a dalej wysterowanie i kontrolę parametrami wewnątrz habitatu. Daje nam to praktycznie dowolność wyboru rodzin i gatunków uprawianych roślin dekoracyjnych w przedmiotowym domowym ekosystemie. Do tego dochodzi szeroki zakres materiałów i typów aranżacji wewnętrznej, na formę imitacji fragmentu naturalnego krajobrazu lub lasu. Możecie Państwo mieć do dyspozycji własny kawałek lasu w swoim domu lub mieszkaniu.
Od pomysłu do projektu, czyli nie zostawiaj wykonania terrarium na wymiar do ostatniej chwili.
Zamówienie terrarium wydaje się nieskomplikowanym przedsięwzięciem, zwłaszcza, że w sklepach zoologicznych można dostać gotowe zestawy. Inwestorom niekiedy zdarza się zostawić realizację takiej dekoracji na koniec inwestycji lub z gorsza kupić i dostawić gablotę terrarium bo akurat została wolna przestrzeń do zagospodarowania. Nic bardziej błędnego. Poprawne wykonanie terrarium roślinnego ma swoje potrzeby użytkowe i wymaga szczegółowej analizy przed założeniem. Zachęcam Państwa do dyskusji i ujęcia projektu terrarium na wymiar już na wczesnych etapach koncepcyjnych. Oprócz samego gabarytu zewnętrznego potrzeba także uzgodnić jego technologię oraz instalacje. Dobra, wyważona i przemyślana dokumentacja radykalnie zwiększa szansę na inwestycyjny sukces i końcowe spełnienie oczekiwań i marzeń Zamawiającego.
Przecież prace koncepcyjne aranżacji przestrzeni mieszkalnych, biurowych lub użyteczności publicznej są niezbędnym elementem etapu projektowania. Zebrane pomysły i wyobrażenia w formie chociażby luźnych szkiców, rysunków czy schematów powinny posłużyć do wyważenia salda szans i ryzyka całego przedsięwzięcia. To bardzo odpowiedni moment, aby w zakresie wymiarowym, technicznym, materiałowym i wykonawczym przeanalizować zdolności sfinansowania inwestycji pod założone oczekiwania Klienta. Nierzadko popełnianym błędem inwestycyjnym jest pominięcie tego etapu. Dotyczy to także projektowania żywych habitatów, jak na przykład terrarium roślinne, terrarium dla węża, czy akwarium dekoracyjne w stylu naturalnym.
Czy zaprojektowanie terrarium na wymiar jest trudnym zadaniem ?
Nie, przynajmniej w teorii zaprojektowanie terrarium nie jest trudne. Jednak są czynniki od projektanta często niezależne lub zastane, których uwzględnienie w realizacji komplikuje proces. Nie jeden z nas na hasło „adaptacja” dostaje gęsiej skórki. Klienci nierzadko, na skróty przyjmują za dobrą monetę cząstkowe ceny materiałów zaczerpniętych z otchłani Internetu. Do tego koszt robocizny zakładają według własnego uznania. W konsekwencji zaniżając w ten sposób szacunkowy budżet do dalszej realizacji. Brnąc głębiej, brak koncepcji, a więc podstawy do konsultacji technicznych często skutkuje niedopowiedzeniem oraz kolizją frontów robót branżowych. Bywa także niewłaściwy dobór nieodpowiednich materiałów, czy narzucenie niepraktycznych rozwiązań, w tym dotyczących analizowanego terrarium na wymiar.
Inwestorowi bez praktycznej wiedzy wykonawczej łatwo przychodzi kolejny błąd. Błąd przyjęcia do projektu całego pakietu „najlepszych” pomysłów nowoczesnego wnętrza. Niedoszacowany budżet lub niefunkcjonalne, trudne w użytkowaniu rozwiązania techniczne epizodycznie można skorygować. Jednak najczęściej trafiają jednak do realizacji. Ładny i fajny projekt pozostaje jedynie na papierze, a ten ostatecznie wykonany niekiedy w rezultacie powoduje frustrację i rozczarowanie wszystkich po kolei od Projektanta, przez Inwestora na Wykonawcach kończąc.
Co zrobić, aby projekt terrarium na wymiar nie pozostał ładny jedynie na papierze ?
Dlaczego o tym dywaguję przy okazji projektu „zwykłego” szklanego terrarium ? No cóż, przy budowie nawet niedużego terrarium na wymiar można popełnić nieodwracalne błędy, które będą bezpośrednio rzutowały na kondycję i zdrowie całego biotopu. W mojej polityce prowadzenia pracowni roślin tropikalnych NATUREINHOUSE równie ważne jak pozyskanie zamówienia jest końcowe zadowolenie Klienta, bo bez tego nie ma szans na dalszy marketing szeptany. Dostarczając nawet nieduże biurkowe terrarium roślinne można nieświadomie wdrożyć ryzykowne pomysły i pośrednio przyczynić się do upadku całego zlecenia. Proszę mi uwierzyć na słowo, ale dzwonią do mnie Klienci posiadający terrarium, które kiepsko sobie radzi, albo przysparza technicznych problemów i proszą o pomoc w modernizacji i wyprowadzeniu projektu na prostą.
Więc namawiam swoich Klientów do wczesnego kontaktu i merytorycznych dyskusji o projekcie terrarium na wymiar. Chętnie przygotuję koncepcje, wizualizacje i wyceny potencjalnych realizacji. W miarę potrzeb zaproponuję i nakreślę alternatywne warianty, aby umożliwić Inwestorowi wybór odpowiedni do wyobrażeń i zasobności jego portfela. Niezależnie od znanego przysłowia – nie obawiam się zmierzyć i ewentualnie konstruktywnie skrytykować zamiary końcowego Użytkownika. A odległy czas do ewentualnej budowy ma nawet swoją zaletę, ponieważ jest więcej czasu na oswojenie się z wyzwaniem i dopracowanie szczegółów na długo przed rozpoczęciem prac. Angażuję moce projektowe niezależnie czy realizacji jest w trakcie, czy dopiero za półtora roku. Terrarium na zamówienie jest procesem twórczym i wymaga nakładu czasu, w tym głównie na uzgodnienia techniczne.
Prace koncepcyjne nad terrarium na wymiar w otwartej przestrzeni mieszkalnej.
Przedstawiam Państwu terrarium tropikalne jako koncepcję habitatu roślin egzotycznych w formie przeziernej półścianki. Zadania konstrukcji są dwa. Jednym jest oczywiście aspekt dekoracyjny, a drugim oddzielenie holu i jadalni od strefy wypoczynkowej salonu. Projekt szklanego, wielkogabarytowego terrarium na wymiar dedykowany jest do dużej i otwartej przestrzeni. Znajdzie zastosowanie jako oś domu, także przy projektowaniu loftu. W przeciwieństwie do ściennych, narożnych, jedno lub dwustronnych zbiorników – tego typu wielostronna szklana gablota spełni ciekawą rolę i funkcję transparentnej ściany działowej. Wyznacza granicę stref użytkowych. Jednocześnie stanowiąc żywy roślinny efekt specjalny, skupiający zainteresowanie i uwagę każdego domownika, użytkownika lub przyszłego gościa.
Dobór optymalnych wymiarów szklanego terrarium tropikalnego.
GABARYTY: L220 x W55 x H200cm
Ponieważ będzie to terrarium wykonane na wymiar, zatem długość (L) gabloty jest niemal dowolna, chociaż należy pamiętać o podziale frontów i sposobie ich otwierania. Nie rekomenduję sekcji terrarium dłuższych niż 80cm. Zatem jeśli długość gabloty przekroczy 160cm należy przewidzieć trzecią sekcję, całą długość podzielić na 3, a jedną z nich w formie sztywnego, nieotwieranego frontu. W tej koncepcji takie właśnie rozwiązanie zastosowałem.
Szklany zbiornik w projekcie terrarium przewiduję dość smukły 50-55cm, maksymalnie 60cm szerokości (W). Z punktu widzenia wewnętrznej aranżacji niewielka głębia z pewnością stanowi wyzwanie, ale jest jak najbardziej wykonalna. Szerszego zbiornika nie zalecam z uwagi na wizualne przytłoczenie wielkością i utratę właściwości przegrody lub zabudowy działowej. Z drugiej strony, węższy zbiornik z kolei mocno odradzam. Zwyczajnie zabraknie miejsca na sensowną aranżację oraz nieuniknione byłyby braki światła w dolnych partiach. A to jeden z czynników odpowiadających za życie i prawidłowy rozwój habitatu.
Wysokość terrarium na wymiar (H) oraz całej zabudowy ograniczona jest oczywiście stropem kondygnacji. Systemy podtrzymania życia są przewidziane w osobnym pomieszczeniu za ścianą (w kotłowni). Zatem nie jest potrzebna przestrzeń pod gablotą i można wykorzystać praktycznie całą wysokość. Aby zachować symetrię obiektu, podbudowa jest tej samej wysokości co nadbudowa (na potrzeby oświetlenia) i wynosi 30cm.
Technika w służbie terrarium roślin egzotycznych.
Przestrzeń techniczna do obsługi szklanego tego terrarium na wymiar jest uzależniona od stopnia automatyzacji procesów. Wydawałoby się, że wykonanie nie potrzebuje skomplikowanej technologii. W bardzo dużym uproszczeniu to prawda. Jednak im mniej techniki podtrzymania życia tym więcej pracy, fizycznie często ciężkiej i brudnej czeka końcowego Użytkownika. Wszystko dla utrzymania i zapewnienia prawdziwej dekoracji domu. Ilość niezbędnych nakładów roboczogodzin jest wprost proporcjonalna do rozmiaru projektu. Nie wyobrażam sobie wykonać wielkogabarytowego terrarium na wymiar skali przedstawianej koncepcji bez zapewnienia przynajmniej własnej automatycznej produkcji wody oraz retencji lub odprowadzenia odcieku do kanalizacji. Utrzymanie kondycji takiego terrarium byłoby zmorą. Mając do dyspozycji powierzchnię w osobnym pomieszczeniu wystarczy zarezerwować około 1m2, np. L150 x W60cm.
Jaki dobrać zbiornik do projektu roślinnego terrarium na wymiar ?
Ponieważ specjalizuję się w budowie terrariów o wysokiej wilgotności, to projektowany zbiornik musi być szczelny i wodoodporny. Rozważam wyłącznie gabloty szklane. W przeszłości zrealizowałem projekty akrylowe i przyznam, że nie było to najtrafniejszy wybór materiału. Mimo zastosowania grubych paneli to ściany zbiornika się odkształcały i potrzebne było ratowanie konstrukcji stalowymi wzmocnieniami. Łączenie innych materiałów z szkłem jest dosyć ryzykowne z uwagi na intensywną penetrację korzeni roślin. Zatem obecna koncepcja opiera się na szklanej gablocie.
Rodzaj szkła do projektu terrarium na wymiar pozostawiam do wyboru i decyzji Zamawiającego. O ile w akwarystyce roślinnej szkło Optiwhite jest zdecydowanie bardziej efektowne od Float, to w terrarystyce tropikalnej, nie robi aż tak wielkiej różnicy. W pracowni roślin tropikalnych NATUREINHOUSE stoją obok siebie dwa ekspozycyjne wiwaria i jedno jest w Optiwhite drugie w Float, wszystko po to by pokazać odwiedzającym Klientom różnicę w kolorze i przezierności.
Ogólnie w grupie terrariów wyróżniamy dwa główne ich typy, to jest paludarium oraz wiwarium. Są jeszcze orchidarium oraz riparium, ale w tym artykule chciałbym się skupić na dwóch pierwszych. Paludarium różni się od wiwarium wyższą wilgotnością lub zbiornikiem wodnym. Dlatego czasem paludarium zamiennie nazywane jest akwaterrarium. Zatem wykonanie paludarium wiąże się z zapewnieniem dolnej frontowej szyby wysokiej na tyle ile potrzebujemy części akwariowej. Zachowując optyczną symetrię, zbiornik wodny paludarium powinien mieć przynajmniej 1/3 wysokości całego terrarium. Co prawda w przypadku tak dużego zbiornika można by się pokusić o zmniejszenie proporcji do 1/4, ale i tak część akwariowa byłaby dość nisko, bardzo nisko.
Przyznam, że nie rozumiem sensu projektów, w których akwarium na wymiar lub część akwariowa terrarium są tuż przy podłodze. Nawet na poziomie pasa dorosłej osoby nadal jest trudny w eksploatacji. Obserwacja życia w takim zbiorniku, do którego trzeba się mocno schylać musi być bardzo niepraktyczna i raczej okazjonalna. Ale to moje osobiste zdanie. Zatem w przypadku prezentowanej koncepcji wielkogabarytowego terrarium na wymiar w formie półścianki wybrałem roślinne wiwarium.
Sposób dostępu i otwieranie frontów szklanego wiwarium.
Dostęp do wnętrza naszego terrarium na wymiar zostanie zapewniony przynajmniej od strony niezabudowanej meblami – od holu i jadalni. Do indywidualnego zastanowienia jest dostęp obustronny. Teoretycznie przy tak wąskiej podstawie możemy pominąć otwieranie gabloty z drugiej strony. Jednak w takim przypadku konieczne będzie utrzymanie samych roślin w ryzach. Przerośnięcie gabloty może poważnie utrudnić dostęp do jej głębi. Rekomenduję otwieranie szklanych frontów terrarium uchylnie na zawiasach. Fantastycznie jest otworzyć oba skrzydła frontów i mieć pełne wachlarz doznań, wilgotność, zapach. Także zasięg ręki całego terrarium jest komfortowy. Frontowe drzwi są cięte laserowo i zlicowane z gablotą.
Schemat instalacji technologicznych szklanego terrarium roślin tropikalnych.
Głównym składnikiem organizmów żywych, w tym roślin – jest oczywiście woda. Zatem nietrudno zgadnąć, że podstawowym systemem podtrzymania życia terrarium roślinnego jest nawadnianie. W projektowanych na wymiar terrariach kubaturowych chętnie korzystamy z systemów zraszania. Zwykle dysze zraszające instalowane są w stropie gabloty zbiornika. W zależności od wielkości projektu oraz zastosowanych roślin ilość dysz może wynosić od kilku do kilkunastu (bywa, że i do 30-stu w podziale strefowym). Kilkanaście dysz zraszania może pobrać do kilku litrów czystej wody na dobę (zwłaszcza w początkowym etapie rozruchowym). Nadmiar wody z kolei musi zostać odebrany z gabloty jako zużyta, zanieczyszczona i przynajmniej odprowadzona do kanalizacji.
Przy tak znacznym dobowym zużyciu wody konieczna jest jej ciągła jej produkcja. W sukurs idą filtracja osmotyczna, magazynowanie i periodyczne zasilenie nawozami odżywczymi. W przypadku projektów, gdzie nie ma możliwości doprowadzenia wody świeżej i kanalizacji należy rozważać obieg zamknięty wody, jednak konieczne jest jej ponowne uzdatnienie i filtrowanie. Jest to wykonalne, ale dość uciążliwe w eksploatacji rozwiązanie. W przypadku tego projektu wiwarium roślinnego na wymiar konieczna jest automatyzacja procesów.
Zaprojektuj wentylację wymuszoną do swojego terrarium na wymiar.
Drugim, w mojej ocenie, bardzo istotnym systemem, a wyjątkowo często niedocenianym i pomijanym układem jest mechaniczna wentylacja. Gotowe zestawy terrariów są zwykle wyposażone jedynie w kratki, siatki wentylacji grawitacyjnej. Dla wielu niewymagających, szybkorosnących roślin jest to względnie wystarczające. Jednakże wentylacja grawitacyjna nie pozwala kontrolować wilgotności w szklanym terrarium roślinnym. A zbyt duża wilgotność powoduje więcej problemów z utrzymaniem i higieną. Co więcej, dla wielu roślin jest wręcz szkodliwa. Jeszcze większy problem jest w przypadku wysokich, wielostrefowych gablot. Brak zasilania ciągłym strumieniem świeżego powietrza może powodować zagniwanie lub przerost porostów, glonów i grzybów. O zaparowanych szybach i zaciekach nie wspominając.
O ile nie hodujemy w terrarium wrażliwych zwierząt lub owadów do układu wentylacji możemy wpiąć umiarkowane dozowanie CO2 z wysokociśnieniowej butli.
Ostatnim ważnym elementem technologicznym jest automatyczny dozownik nawozów. Jego zadaniem jest wzbogacenie w składniki odżywcze wyprodukowanej wody do nawadniania. Przy czym potrzebujemy pamiętać, że co innego podlewanie roślin do doniczki, a co innego ich zraszanie. Stężenia nawozów w przypadku zraszania muszą być niewielkie i podawane jedynie cyklicznie.
Jakie dobrać materiały aranżacji terrarium na wymiar do projektu i jego budowy ?
Wąskie w podstawie przestrzenie zawsze sprawiają kłopot z doborem materiałów i budową kompozycji aranżacji. Dwustronne zbiorniki wręcz dodają jej pikanterii. Jeśli nasz roślinny habitat ma spełnić walory dekoracyjne wnętrza lokalu układ korzenni winien być strefowy równocześnie horyzontalnie jak i wertykalnie. W ten sposób zapewnimy różniących się kilka obszarów o odmiennych stopniach wilgotności jak i oświetlenia. Im więcej takich naturalnie wydzielonych rejonów w naszym terrarium na wymiar tym większe zróżnicowanie roślin można wprowadzić do ekosystemu.
Tej wielkości i struktury korzenie nie jest łatwo zdobyć, ale jest to możliwe. Klejenie i solidne związanie aranżacji są niezbędne. Jestem fanem masywnych konarów i do budowy tego projektu zastosuję drewno mangrowca lub Driftwood, które cechuje praktycznie nieograniczona żywotność i wytrzymałość, w tym pod obciążeniem krzewiących się roślin.
Rośliny tropikalne, czyli odpowiedni dobór flory do naszego terrarium.
Charakter tego zbiornika, tj. wąski, ale dość wysoki z masywną aranżacją korzenną mocno ogranicza rośliny raczej jedynie do epifitów. W projekcie przewiduję obsadzenie terrarium Neoregeliami oraz średniej wielkości liścia Philodendronami. Całość z pewnością uzupełnię drobnymi orchideami z rodzaju Restrepia oraz moimi ulubionymi paprociami z rodzaju Bolbitis. To trzon, natomiast pozostałe rośliny dobiorę już po zbudowaniu aranżacji, podaniu oświetlenia i zraszania. Dopiero wtedy można ocenić przydatność uzupełniających odmian do poszczególnych stref i zakamarków.
Podsumowując, mam nadzieję, że zainteresowałem Państwa dość wszechstronnymi możliwościami technicznymi oraz zaletami zamkniętego habitatu roślinnego w formie szklanego terrarium na wymiar. Gdybyście widzieli miejsce dla wiwarium roślinnego w Państwa przyszłej inwestycji to zgłaszam gotowość do wsparcia procesu projektowego, już od wczesnych etapów koncepcyjnych. Tego typu, skali i zaawansowania technologicznego projektów jest niewiele w kraju. Może właśnie ktoś z Państwa chciałby zrealizować taką unikatową dekorację salonu lub loftu swoich własnych przestrzeni życiowych.